Apse Nedir? Diş Apsesi Neden Olur?
Dt.
Bersu Tatar
Ağız ve Diş Sağlığı
Oluşturma Tarihi : 12.2.2025 01:33:20
Son Güncelleme Tarihi : 12.2.2025 01:55:22
İçindekiler
Apse Nedir?
Apse, vücutta bağışıklık sistemi tarafından oluşturulan, içi irin dolu iltihaplı yapılardır. Ancak apselerin en sık görüldüğü yerlerden biri diş ve diş eti çevresidir. Diş apsesi, diş kökünün, diş etinin veya diş çevresindeki dokuların bakteriyel enfeksiyon sonucu iltihaplanmasıyla oluşur. Ağız içindeki bakteriler diş çürüğü, diş eti hastalığı veya travma nedeniyle dokulara ulaştığında bağışıklık sistemi bu bölgeyi korumaya çalışır ve iltihaplı bir sıvı olan irin burada birikir.
Apse Neden Olur?
Apselerin oluşum nedeni genel olarak enfeksiyondur, ancak diş apsesinin en sık sebepleri şunlardır:
Tedavi edilmemiş diş çürükleri
İlerlemiş diş eti hastalıkları (periodontitis)
Kırık veya çatlak dişler
Eski dolguların altından sızan bakteriler
Diş etine zarar veren travmalar
Yetersiz ağız hijyeni
Bağışıklık sisteminin zayıflaması (diyabet, HIV, uzun süreli kortizon/antibiyotik kullanımı)
Diş apsesi, bakterilerin diş köküne veya diş etine ulaşmasıyla başlar. Bu bölgedeki dokular enfeksiyonu kontrol altına alamadığında irin birikmeye başlar. İrin arttıkça bölge şişer, ağrı oluşur ve enfeksiyon derin dokulara yayılabilir. Özellikle diş çürüğü tedavi edilmediğinde bakteriler pulpaya (diş siniri) kadar ilerler ve kök ucunda apse gelişir.
Diş dışında oluşabilecek apseler de vardır ancak riskleri ve belirtileri diş apsesine göre farklılık gösterir. Diş apsesi ise daha hızlı yayılabilen ve sistemik enfeksiyonlara yol açabilen bir sağlık sorunudur.
Apse Belirtileri Nelerdir?
Diş apsesi belirti açısından oldukça karakteristiktir ve genellikle şiddetli ağrı ile başlar. Diğer sık görülen belirtiler şunlardır:
Zonklayıcı, yayılabilen diş ağrısı
Dişte hassasiyet ve sıcak-soğuk ağrısı
Diş etinde şişlik, kızarıklık ve ısı artışı
Yüzde ve çenede şişlik
Ağız kokusu ve kötü tat
Çiğneme sırasında ağrı
İltihaplı akıntı (apse patladığında ağızda tuzlu-tatsız bir sıvı hissi)
Yüksek ateş, halsizlik ve titreme (ileri vakalarda)
Diş apsesi ilerlediğinde şişlik boyuna, kulak çevresine ve hatta göze kadar yayılabilir. Bu durum acil müdahale gerektirir.
Apse Nasıl Geçer?
Diş apsesinin geçebilmesi için mutlaka profesyonel tedavi gerekir. Evde yapılan yöntemler semptomları hafifletebilir ancak enfeksiyonu ortadan kaldırmaz. Tedavi adımları şu şekildedir:
Enfeksiyonun kaynağı belirlenir. Röntgen ile apsenin yeri ve hangi dişten kaynaklandığı tespit edilir.
Antibiyotik tedavisi uygulanır. Antibiyotikler enfeksiyonu kontrol altına alır ancak apsenin tamamen geçmesi için mutlaka asıl nedenin tedavi edilmesi gerekir.
Diş apsesinin drenajı yapılır. Diş hekimi apsedeki irini boşaltarak ağrıyı ve basıncı azaltır. Bu işlem çoğu durumda anında rahatlama sağlar.
Kök kanal tedavisi uygulanır. Apsenin kaynağı dişin siniriyse, enfekte sinir dokusu temizlenir ve kök kanalları doldurulur.
Gerekirse diş çekimi yapılır. Diş kurtarılamayacak durumda ise enfeksiyonun yayılmasını engellemek için diş çekilebilir.
İç organ apseleri veya ciddi enfeksiyonlarda cerrahi işlem gerekebilir. Ancak bu durum diş dışındaki apseler için geçerlidir.
Diş apsesi tedavi edilmediğinde enfeksiyon çene kemiğine, boyuna ve beyin çevresine yayılabilir.
Apseye Evde Uygulanabilecek Yöntemler Nelerdir?
Diş apsesinde evde uygulanabilecek yöntemler yalnızca geçici rahatlama sağlar, tamamen tedavi edemez. Önerilen uygulamalar şunlardır:
Tuzlu su ile gargara yapmak şişliği ve ağrıyı hafifletebilir.
Sıcak kompres uygulamak yüz şişliğini azaltabilir ancak doğrudan diş üzerine sıcak uygulanmamalıdır.
Ağız hijyenini artırmak, diş fırçalama ve diş ipi kullanımına özen göstermek önemlidir.
Ağrı kesici kullanmak, geçici olarak rahatlama sağlayabilir (doktor önerisi ile).
Çay ağacı yağı gibi bitkisel çözümler antiseptik özellik gösterse de diş apsesini ortadan kaldırmaz. Ayrıca bazı kişilerde alerjik reaksiyonlara yol açabileceği için doktor önerisi olmadan kullanılmamalıdır. Diş apsesinde kesin çözüm sadece dentist (diş hekimi) müdahalesidir. Bu nedenle evde uygulamalar, randevuyu beklerken geçici rahatlama amacıyla yapılmalıdır.
Sıkça Sorulan Sorular
Perianal apse, anüs bölgesinde meydana gelen irin birikimi olarak tanımlanabilir. Kişide oturma problemlerine yol açar ve tuvalette zorlanmalar meydana gelir. Bu gibi durumlarda ise ılık suyu bir kap içerisine doldurarak, suyun içerisine oturulması mümkündür. Lifli besinler tüketilmesi de bu süreçte oldukça önemlidir. Hafif şekilde seyrettiği durumlarda, doktorlar tarafından hastalara bazı merhemler reçete edilir ve bu merhemlerin düzenli olarak bölgeye sürülmesi gerekir.
