Protez Diş Nedir? Protez Diş Nasıl Yapılır?

Protez diş; yaşlılık, çeşitli hastalıklar veya kazalar başta olmak üzere diş kaybına sebep olan tüm sorunlar için günümüzde çözüm olarak kullanılıyor. Kişiye özel olarak hazırlanan protez dişler, herhangi bir diş kaybı yaşanması durumunda eksik dişin yerini alarak gerek estetik gerekse sağlık açısından görev alıyor. Zira diş kaybı sebebiyle öncelikle çiğneme fonksiyonu daha ileri boyutta ise konuşma fonksiyonu da hasar görebiliyor. Diş protezi yapılarak tüm bu olumsuzlukların önüne geçmek ise mümkün.

Protez Diş Nedir?

Özel hekimler tarafından uygulanan protez dişler, bir veya birkaç dişin yerini alarak ağız sağlığının devam ettirilmesini sağlar. Diş protez; eksik dişi, bu dişin etrafındaki dokuları, estetik kayıpları telafi ederken çiğneme ve konuşma fonksiyonlarını telafi eder. Farklı malzemelerden üretilerek türlere ayrılan protez dişler doğal görünürken oldukça kolay kullanılır. Hastanın ağız yapısına ve diş kaybının boyutuna göre hareketli, sabit ya da implant destekli protezler yapılır. Her bir protez diş türünün amacı kişinin önce çiğneme fonksiyonunu geri kazanması ve bununla birlikte yaşam kalitesinin artırılmasıdır.

Protez Diş Türleri Nelerdir?

Protez diş türlerini sabit, hareketli, parsiyel, total, immediat, diş üstü ve implant üstü olmak üzere yedi ana kategoride değerlendirmek mümkün. Bu protez türleri en son çare olarak değerlendirilir. Başka bir deyişle eğer dişe uygulanan tedaviler yetersiz kalıyorsa ve diş kaybı kaçınılmazsa protez diş tercih edilir. Hastaya uygun olarak değerlendirilebilecek protez diş türleri şu şekildedir:

Sabit Protez Diş

Sabit protez dişler, hastanın kendi dişleri kullanılarak üretilir ve dişlere kalıcı olarak yerleştirilir. Dolayısıyla kişi bu dişleri kendi çabasıyla çıkaramaz. Sabit protez işleminde kişinin var olan dişi küçültülür ve üzeri kaplanarak protez monte edilir. Bu dişlerin monte edilmesi genellikle yaklaşık 10 gün sürer ve hastanın 4-5 kere diş hekimine gitmesi gerekir. Yaygın olarak porselen kaplama ve köprü tedavisi ile birlikte ilerleyen işlem sayesinde yüksek çiğneme kapasitesi hedeflerken estetik görünüm amaçlanır.

Hareketli Protez Diş

Hareketli protez dişler hasta tarafından takıp çıkarılabilen protez dişlerdir. Bu yöntem çoğunlukla birden fazla diş kaybının yaşandığı durumlarda tercih edilir. Kişinin doğal dişleri duyuyordur fakat sabit protez için kaynak yetersizdir. Tedavi için var olan dokular ve dişler kullanılır. Hareketli protez dişlerin beş farklı çeşidi bulunur:

Total Protez Diş: Total protez diş tedavisi ağzında hiç doğal dişi kalmayan hastalar için değerlendirilir ve halk arasında "takma diş" olarak da bilinir. Alt ve üst çeneye ayrı ayrı uygulanan yöntem mevcut kemik dokusu ile desteklenir. Genellikle akrilikten üretilen bu dişler kişilerin ağız ölçülerine göre üretilir.

Parsiyel Protez Diş: Kancalı diş protezi olarak da anılan parsiyel protezde doğal dişlerin bir kısmı mevcuttur. Kayıp ya da eksik dişlerin takılıp çıkarılmasını sağlayan bu yöntem oldukça işlevseldir. Protez dişler, var olan dişlere metal kroşe teller ile tutturulur. Protez dişler ise tek parça dökümden veya akrilikten üretilir.

İmmediat Protez Diş: İmmediat protezler geçicidir ve diş çekiminden hemen sonra uygulanır. Amaç, doğal dişlerin çekilmesi sebebiyle oluşan estetik kaygıyı gidermektir. Dişler için kalıcı protez yapılana kadar immediat protezler kullanılır.

Diş Üstü Protezler: Eğer hastanın diş kökleri sağlıklı ve sağlamsa diş üstü protez uygulaması yapılabilir. Bu protezler doğal dişlerden destek alarak stabilize edilir ve tutunur.

İmplant Üstü Protez Diş: İmplant, diş köküne yerleştirilen, titanyum alaşımından üretilen vida benzeri bir yapıdır ve diş kökü görevi görür. Bu protez türünde ise çene kemiğine yerleştirilen implanttan destek alınır. İmplant sayesinde protezin sağlamlığı artarken protez sabit veya hareketli olabilir. Hiç dişi olmayan hastalarda protezin sağlamlığını artırmak için diş köküne implant uygulaması da yapılabilir.

Protez Diş Nasıl Yapılır?

Protez dişin yapılış süreci hangi türde bir proteze ihtiyacınız olduğuna göre değişkenlik gösterir. Bu noktada dikkat etmeniz gereken en önemli faktör tedavi sürecini uzman bir diş hekimi ile birlikte yürütmenizdir. Gelişmiş teknoloji ile birlikte hekiminiz sizin için en doğru yöntemi seçecektir. Ancak tipik olarak bakıldığında aşağıdaki adımlar takip edilir:

• Diş hekiminiz proteze ihtiyaç duyan dişlerinizi tespit eder ve bir model oluşturur. Bu modeli oluştururken çene ve ağız ölçülerinizi kullanır. Modeller mumdan ya da plastikten yapılır. Protezler yapılmadan önce model üzerinde doğru ölçüyü, şekli, uyumu ve rengi elde etmek için birkaç kez prova alınması gerekir.
• Alt ve üst çeneyle birlikte ağzınızın tüm ölçüleri göz önünde bulundurarak yapılan kalıp protezler için oldukça önemlidir. Zira alınan kalıp üzerinden protez dişlerinizin modeli oluşturulur. Oluşturulan model dişlerinizin oturması gereken pozisyonu gösterir ve diş hekiminiz tarafından incelenir.
• Ardından belirlenen model üzerinden protez dişleriniz yapılır. Laboratuvarda yapılan bu işlem birkaç gün sürebilir.
• Protez dişleriniz laboratuvardan geldikten sonra hekiminiz yardımıyla ağız içine takılır ve oturma şekli incelenir. Eğer gerekli görülürse uygun ölçü sağlanana kadar laboratuvarla görüşmeler devam eder.

Protez Diş Takıldıktan Sonra Ne Yapılmalı?

Protez diş takıldıktan sonra sürece tamamen alışmanız için biraz zaman gerekir. Dolayısıyla sabırlı olmanız son derece önemli. Protez diş takıldıktan sonra size yardımcı olabilecek bazı alıştırmalar bulunuyor. Bunlardan ilki konuşma egzersizleri. Zira protez diş kullanmaya başladığınız andan itibaren ağız yapınız değişeceğinden konuşmakta zorluk yaşayabilirsiniz. Bu zorluğu minimuma indirmek için ayna karşısında sesli okumalar yapabilir veya dil hareketlerinizi güçlendirebilirsiniz.

Konuşma alışkanlıklarınızla birlikte çiğneme alışkanlıklarınız da protezle birlikte farklılık gösterecektir. Protezle birlikte yavaş yavaş çiğneme egzersizleri yapmak süreci hızlandırmasına yardımcı olur. Öncelikle yumuşak ve küçük besinlerle başlayarak kendinizi protez diş kullanmaya alıştırmalısınız. Her iki tarafınızla da çiğneyerek ağzınızın yeni yapısına adapte olmalısınız. Dilinizi damağınıza ve yanaklarınıza doğru iterek çene ve dil kaslarınızı çalıştırmak da size yardımcı olacaktır. Hem konuşma hem de çiğneme egzersizleri yaparak protez dişlere daha kısa sürede alışabilirsiniz.

Protez Diş Temizliği Nasıl Yapılır?

Protez dişleri temizlemek için özel olarak tasarlanmış protez diş fırçaları ve çeşitli materyaller bulunur. Protez diş temizliği yapabilmek adına hekiminizin tavsiye ettiği bu ürünleri satın almalısınız. Çünkü doğal dişler için kullanılan diş macunları ve fırçalar protez dişlerde hasar bırakabilmektedir. Hareketli protezleri temizlemek istediğinizde çıkararak kolayca protez temizlik işlemini gerçekleştirebilirsiniz.